Δεν θα ξεχάσω ποτέ την κλασική ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή πως η ιδεολογία της Νέας Δημοκρατίας είναι ο ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός, που της δίνει το δικαίωμα να επιλέγει πολιτικές από την ιδεολογική φαρέτρα και της Δεξιάς και της Αριστεράς. Ο ορισμός αυτός, κατά τη γνώμη μου, είναι η επιτυχέστερη περιγραφή του Κέντρου. Ενός κομματικού μορφώματος που, σύμφωνα με τους παλαιότερους και εγκυρότερους πολιτειολόγους (Seymour Martin Lipset, Mitchel, Laswell, Amatai Etzioni, Rosenau, Robert Dahl) συνιστά την έκφραση ενός κεντρώου πολυσυλλεκτικού πολιτικού μηχανισμού (catch-all party). Μόνο που ένα τέτοιο κόμμα εδώ και πολλά χρόνια, και ιδιαίτερα τώρα, δεν είναι εκλέξιμο (electable). Χωρίς ιδεολογία και θέσεις που έχουν δόντια και δαγκώνουν, τα κόμματα σήμερα περνούν αδιάφορα από τις διόπτρες των εκλογέων – και ιδιαίτερα αυτών των πλειοψηφικών λαϊκών τάξεων.

Αυτός που πρώτος το κατάλαβε και το έκανε πράξη ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ, εγκαταλείποντας τους Ρεπουμπλικανούς των αριστοκρατικών λεσχών (countryclub republicans) και στρέφοντας την πολιτική του κατά των κοινωνικών και οικονομικών ελίτ με το αμφίσημο και απλουστευτικό σύνθημά του «Κάνε την Αμερική Και Πάλι Μεγάλη» (MAGA). Aπό εκεί κι έπειτα τη σκυτάλη πήραν τα ριζοσπαστικά κόμματα της Νέας Δεξιάς στοχεύοντας ως αντιπάλους την παγκοσμιοποίηση, τους οικονομικούς μάνατζερ, τους παράνομους μετανάστες, τις κοινωνικές ελίτ και τους οπαδούς της woke κουλτούρας. Συνακόλουθα οι αγέρωχες παραδοσιακά κεντροδεξιές παρατάξεις άρχισαν να καταρρέουν. Ξεμένοντας σιγά σιγά από οπαδούς. Το είδαμε στην αρχή στον Καναδά. Που μπορεί, για τον θρίαμβο της Κεντροαριστεράς, να έφταιγαν οι διεκδικήσεις του Τραμπ. Και στην Αυστραλία όμως; Γιατί καταποντίστηκε στις κάλπες το φαβορί κόμμα της Κεντροδεξιάς; Τι έφερε την Κεντροαριστερά και πάλι στην εξουσία; Μάλλον η εμμονή των παραδοσιακών συντηρητικών στην προβολή του «τίποτα» ως πολιτικού συνθήματος. Το βλέπουμε και στην Αγγλία, που οι Συντηρητικοί κατακρημνίζονται κάτω από την επιθετική ρητορική της Νέας Δεξιάς του Φάρατζ. Κάτι που θα επιβεβαιωθεί, πέραν των επαναληπτικών εκλογών, και στις εθνικές εκλογές.

Στην Ελλάδα γνωρίζω πως οι γκουρού της νεοδημοκρατικής Κεντροδεξιάς περιφρονούν κάθε φωνή που δεν συμβαδίζει με τις δοξασίες και τους σχεδιασμούς τους. Μέχρι τώρα τους ευνοούν οι αδυναμίες – στελεχιακές και προγραμματικές – των αντιπάλων τους. Και από τα αριστερά και από τα δεξιά. Το κενό όμως δεν είναι σίγουρο πως θα υπάρχει για πάντα. Αρκεί κάποιο σκίρτημα ιδεολογικής και προγραμματικής σοβαρότητας, από τα δεξιά κυρίως, για να έρθουν ξαφνικά τα πάντα τούμπα.

Είχα κάποτε προβλέψει, μετά την άνοδο του Κώστα Σημίτη στην εξουσία και τις εμμονές της ΝΔ στην τιποτολογική συνθηματολογία περί ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού, πως θα περάσουν πολλά χρόνια για να ανατραπεί το ΠΑΣΟΚ. Μετρήστε έπειτα από πόσον καιρό ήλθε ο Κώστας Καραμανλής. Που δυστυχώς δεν άλλαξε ουσιαστικά το πολιτικό μοτίβο. Με τα γνωστά δυσάρεστα αποτελέσματα. Κρούω τώρα και πάλι τον κώδωνα του κινδύνου. Ο κίνδυνος υπάρχει, και μπορεί ανά οποιαδήποτε στιγμή αναπάντεχα να προκύψει…

Τελευταία Νέα