Η τελευταία φορά που η Εθνική Φοιτητική Ενωση Ελλάδος (ΕΦΕΕ) συγκροτήθηκε με κανονικό προεδρείο ήταν περίπου 20 χρόνια μετά την ίδρυσή της, ήτοι το 1982, με τον Χρήστο Παπουτσή να είναι ο τελευταίος o οποίος εξελέγη πρόεδρος.
Ακολούθησε μια πορεία σταδιακής παρακμής, με συνέπεια η τελευταία φορά που ολοκληρώθηκε Πανσπουδαστικό Συνέδριο και εκλέχτηκε Κεντρικό Συμβούλιο να είναι το 1995.
Ετσι σήμερα και ενόψει των αυριανών φοιτητικών εκλογών – οι οποίες είναι για μια ακόμη φορά βέβαιο πως δεν θα βγάλουν αποτέλεσμα το οποίο να αναγνωρίζεται από όλες τις παρατάξεις – δικαιούμαστε να θέσουμε το εξής ερώτημα: Ποιος θυμάται την ΕΦΕΕ; Και ένα συνακόλουθο: Εχει, άραγε, νόημα σήμερα η ανασυγκρότησή της;
Αναμφίβολα, στις δεκαετίες που μεσολάβησαν έχουν αλλάξει πολλά, στα πανεπιστήμια, την κοινωνία και τη νέα γενιά συνολικά.

Ετσι, κάθε τέτοια συζήτηση θα μπορούσε να γίνει όχι με «παλιούς» όρους, αλλά με βάση τη σημερινή πραγματικότητα. Ισως η τελευταία φορά που έγινε προσπάθεια ανασυγκρότησης της ΕΦΕΕ ήταν το 2009. Τότε που η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ με την Αριστερή Ενότητα (ΑΡΕΝ) και την Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας (ΠΚΣ) κατέληξαν σε καταρχήν πρόταση.
Μάλιστα, ο τότε πρόεδρος του Συνασπισμού Αλέκος Αλαβάνος ζήτησε από τον Κώστα Καραμανλή και τον Γιώργο Παπανδρέου να στηρίξουν την πρωτοβουλία των φοιτητικών παρατάξεων.
Αν και η πρωτοβουλία τελικώς δεν προχώρησε, στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξαν φοιτητικές παρατάξεις και κινήσεις-συσπειρώσεις οι οποίες προσπαθούσαν να επαναφέρουν στο προσκήνιο τον συγκεκριμένο στόχο.
Για τον Στέφανο Τζουμάκα, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της ΕΦΕΕ μετά τη χούντα, η επανασύστασή της θα μπορούσε να προωθήσει εξελίξεις σε προοδευτική κατεύθυνση.
«Οι νέοι σε δεκάδες πόλεις αντιμετωπίζουν κρίση διαβίωσης. Αδυνατούν να έχουν στέγαση και οι δημόσιες δαπάνες για τη λειτουργία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων είναι πενιχρές. Η χώρα μας θα βρίσκεται σε ύφεση για πολλά χρόνια.
Οι προοδευτικές δυνάμεις και το φοιτητικό κίνημα οφείλουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Μπορούν να αντληθούν διδάγματα και εμπειρίες από την αγωνιστική δράση της ελληνικής νεολαίας» σημειώνει ο ίδιος, ο οποίος καυτηριάζει και το γεγονός ότι «ορισμένοι χωρίς αρχές βεβηλώνουν και κατακρατούν τη σημαία του Πολυτεχνείου σε μια θυρίδα τράπεζας!».
Τα παραπάνω ερωτήματα, ωστόσο, παραμένουν αναπάντητα. Αυτοί δε που τελικώς θα δώσουν την απάντηση για το εάν χρειάζονται την ΕΦΕΕ – και ποια ΕΦΕΕ – είναι οι ίδιοι οι φοιτητές.
Η ίδρυση το 1963, η αντι-ΕΦΕΕ και η Μεταπολίτευση
Το 1963, μετά την ίδρυση της ΕΦΕΕ στο 4ο Πανσπουδαστικό Συνέδριο με βάση ένα μοντέλο που «αντέγραψε» από το γαλλικό φοιτητικό κίνημα, τα μέλη της νοίκιασαν γραφεία στη γωνία Πανεπιστημίου και Κοραή. Καθοριστικό ρόλο δε για τη συγγραφή του καταστατικού της έπαιξε ο συγγραφέας και φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος.
Πρώτος πρόεδρος της ΕΦΕΕ εξελέγη ο δημοσιογράφος Γιάννης Τζανετάκος με θητεία το 1963-64.
Τον διαδέχθηκε για την επόμενη διετία ο ιστορικός και ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, Γιάννης Γιαννουλόπουλος.
Τελευταίος προδικτατορικός πρόεδρος της ΕΦΕΕ υπήρξε ο πολιτικός μηχανικός Κωστής Βαρδάκης, μέχρι το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967. Μία από τις πρώτες ενέργειες της χούντας ήταν η κατάργηση όλων των φοιτητικών συλλόγων.
Θα τους «επανασυστήσει» με διορισμένα μέλη ΔΣ, τον Οκτώβριο του 1967, όπως και την «ΕΦΕΕ» στις 31 Ιουλίου 1968.
Τον Νοέμβριο του 1972 θα προκηρύξει εκλογές για τους συλλόγους, όμως θα υπάρξουν παρεμβάσεις και εκτεταμένη νοθεία, με ψηφοδέλτια να «ανακαλύπτονται» ακόμα και στις τουαλέτες.
Μάλιστα, εκείνη η αντιπαράθεση θα συμβάλει στη δυναμική που θα οδηγήσει στην κατάληψη της Νομικής τον Φεβρουάριο του 1973 και μετά στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Εν τω μεταξύ με πρωτοβουλία του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και της ΚΝΕ είχε ιδρυθεί από το 1972 η Αντιδικτατορική ΕΦΕΕ (γνωστότερη και ως αντι-ΕΦΕΕ), η οποία εξέδιδε την, επίσης παράνομη, «Πανσπουδαστική».
Η Μεταπολίτευση θα σημάνει την ελεύθερη λειτουργία του φοιτητικού κινήματος και την ανασυγκρότηση της ΕΦΕΕ.
Οι καταλήψεις του 1979 θα οδηγήσουν στην αναστολή εφαρμογής του ψηφισμένου από το 1978 Ν. 815 και θα αποτελέσουν την κορυφαία ίσως στιγμή του φοιτητικού κινήματος της Μεταπολίτευσης, παρότι θα κριθούν κυρίως σε επίπεδο γενικών συνελεύσεων. Αλλωστε, αυτό θα είναι το χαρακτηριστικό ήδη από τη δεκαετία του 1980 – γι’ αυτό και η αποδιάρθρωση της ΕΦΕΕ δεν ανέκοψε την εμφάνιση σημαντικών φοιτητικών αγώνων.
Τι λένε οι αντίπαλοιτων φετινών εκλογών
Κυριαζής Σωτηρίου
Γραμματέας ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, τελειόφοιτος Αρχιτεκτονικής
Θέλουμε ένα όργανο με θεσμικό και ρυθμιστικό ρόλο
Εφτασε και πάλι η ημέρα των φοιτητικών εκλογών. Στις 14 Μαΐου οι φοιτητές καλούνται να επιλέξουν τη δύναμη που θα τους εκπροσωπεί τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά, σε μια έντονη χρονική περίοδο μάλιστα, ύστερα από όσα συνέβησαν τις προηγούμενες ημέρες στη Νομική του ΕΚΠΑ, αλλά και στο ΕΜΠ. Οι φοιτητές, λοιπόν, έχουν την ευκαιρία να στείλουν το δικό τους μήνυμα, αφήνοντας στο «διαβάστηκε», όπως λέει και η φετινή καμπάνια της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, όσους με τη στάση τους δυσφημίζουν το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο.
Ωστόσο αυτά θα αποτελούσαν παρελθόν, αν πράγματι υπήρχε πρόθεση από τις υπόλοιπες φοιτητικές παρατάξεις να δημιουργηθεί ένα εθνικό όργανο εκπροσώπησης, στα πρότυπα της ΕΦΕΕ – πρόταση, μάλιστα, της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, την οποία και παρουσιάσαμε πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Ενα όργανο το οποίο σίγουρα θα αποτελεί θεσμικό συνομιλητή με τους αρμόδιους εκπαιδευτικούς φορείς, θα είχε όμως και έναν ρυθμιστικό ρόλο με αρμοδιότητα να προκηρύσσει τις εκλογές, να διακρίνει τους νόμιμους φοιτητικούς συλλόγους και τελικώς να εκδίδει και τα αποτελέσματα των εκλογών.
Δυστυχώς, ουδέποτε υπήρξε πρόθεση συνεργασίας από όλες τις υπόλοιπες παρατάξεις, παρά τις όποιες παροτρύνσεις της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, εγείροντας πλέον ερωτήματα. Διότι είναι αναμενόμενο να μην τους απασχολεί ο ρόλος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ μέσα στο φοιτητικό κίνημα, όμως μια τέτοια στάση θα τη μετέφραζε κανείς περισσότερο ως γροθιά στο ίδιο το φοιτητικό κίνημα παρά προς τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Αν θέλουμε, λοιπόν, πραγματικά να επιβιώσει, τότε οφείλουμε να το προστατεύσουμε όλοι κυρίως στην πράξη και όχι στα λόγια.
Πάνος Σπηλιόπουλος
ΠΚΣ, πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου ΑΣΟΕΕ
Θα δώσει πανελλαδικό χαρακτήρα σε αγώνες και αιτήματα
Οι υποψήφιοι με την Πανσπουδαστική ΚΣ αγωνιζόμαστε για ένα σύγχρονο, αποκλειστικά δημόσιο και πραγματικά δωρεάν πανεπιστήμιο, για πτυχία με αξία και δουλειά με δικαιώματα. Για όλα αυτά δηλαδή που μας στερεί η πολιτική των κυβερνήσεων και της ΕΕ. Γι’ αυτό ακριβώς επιδιώκουμε καθημερινά να χτίζουμε ένα δυνατό πανελλαδικά συντονισμένο φοιτητικό κίνημα, να έχουμε φοιτητικούς συλλόγους ενεργούς με συλλογικές δημοκρατικές διαδικασίες, στήριγμα για κάθε φοιτητή, που να διεκδικούν για τις σύγχρονες ανάγκες μας αμφισβητώντας την πολιτική που θεωρεί την Παιδεία εμπόρευμα.
Θέλουμε το φοιτητικό κίνημα να έχει φωνή και εναντιωνόμαστε στο σχέδιο καταστολής που εντείνει η κυβέρνηση αξιοποιώντας καταδικαστέες τραμπούκικες ενέργειες που καμία σχέση δεν έχουν με τους αγώνες μας.
Με βάση τα παραπάνω είμαστε η μόνη παράταξη που έθεσε στα ΔΣ των φοιτητικών συλλόγων το θέμα της ανασύστασης της ΕΦΕΕ, η οποία διαλύθηκε ουσιαστικά το 1995, με ευθύνη των παρατάξεων της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και άλλων. Οι ίδιοι σήμερα θέτουν εμπόδια προωθώντας τον εκφυλισμό, την αλλοίωση και την ενσωμάτωση του φοιτητικού κινήματος.
Για εμάς, η ανασύσταση της ΕΦΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στο να αποκτήσουν οι αγώνες και τα αιτήματά μας πανελλαδικό χαρακτήρα. Να αποκρουστεί η προσπάθεια των κυβερνήσεων να υπονομεύσουν τους αγώνες μας, να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα των φοιτητικών εκλογών. Να δυναμώσει η συζήτηση για τις διεκδικήσεις, τους στόχους και τα αιτήματα του φοιτητικού κινήματος. Που θα εκφράζει τον διεκδικητικό χαρακτήρα των φοιτητικών συλλόγων και τις ανάγκες των φοιτητών και όχι την πολιτική των κυβερνήσεων. Ετσι και στις 14 Μάη, στις φοιτητικές εκλογές, μπορεί να ακουστεί η φωνή των φοιτητών, με Πανσπουδαστική πρώτη δύναμη ξανά.
Μαριάνθη Ποτηροπούλου
ATTACK Στα ΑΕΙ, Φυσικό ΕΚΠΑ
Ναι στην άμεση δημοκρατία, όχι τις λογικές ανάθεσης
Ως Attack θεωρούμε βασικό ζήτημα την οργάνωση του φοιτητικού κινήματος για να είναι νικηφόρο. Η γραφειοκρατική λογική και δομή της ΕΦΕΕ απομακρύνει την πολιτική συζήτηση από τους φοιτητές, καθιστώντας την υπόθεση κάποιων εκλεγμένων αντιπροσώπων. Ενισχύει λογικές ανάθεσης, ανακόπτοντας την οργάνωση του κινήματος από τα κάτω, από τους ίδιους τους φοιτητές, αφού όλες οι διεργασίες των συλλόγων και κατ’ επέκταση το ίδιο το κίνημα δεσμεύονται και καθοδηγούνται από τις αποφάσεις της. Οι φοιτητές, μην έχοντας ενεργό ρόλο, απομακρύνονται από τις διαδικασίες των συλλόγων που απομαζικοποιούνται, η πολιτική συζήτηση και το κίνημα ατονούν. Συνολικά, γραφειοκρατικά όργανα όπως η ΕΦΕΕ βάζουν εμπόδια στο κίνημα, αντί να το απελευθερώσουν.
Εμείς προτάσσουμε την αμεσοδημοκρατική οργάνωση του φοιτητικού κινήματος μέσω των Συντονιστικών Γενικών Συνελεύσεων (ΣΓΣ), όπου ένας αιρετός-ανακλητός εκπρόσωπος από κάθε σύλλογο μεταφέρει τις αποφάσεις της γενικής συνέλευσης.
Είναι ένας τρόπος σταθερής οργάνωσης από τα κάτω, χωρίς εκλεγμένους αντιπροσώπους. Οπως έχει δείξει η Ιστορία, έτσι μπορεί να γίνει το φοιτητικό κίνημα ανατρεπτικό, δυναμικό και πρωτοπόρο. Οι συνελεύσεις και τα συντονιστικά είναι ο τρόπος να μαζικοποιηθούν και οι σύλλογοι, αναγκαίο για να πετύχουμε νίκες απέναντι στην ολομέτωπη επίθεση από τις αστικές κυβερνήσεις και τις κατευθύνσεις των ΕΕ- ΣΕΒ-ΟΟΣΑ, που θέλουν ένα πανεπιστήμιο για τους λίγους, που το αντέχει η τσέπη τους, που θα λειτουργεί με κριτήριο το κέρδος και που θα καθορίζουν τη λειτουργία του εταιρείες. Είναι ο τρόπος να διεκδικήσουμε ένα πανεπιστήμιο στο ύψος των αναγκών μας, που θα έχουμε ολόπλευρη και σφαιρική εποπτεία του γνωστικού μας αντικειμένου, που θα παράγει έρευνα και γνώση για τις κοινωνικές ανάγκες.
Ανδρέας Αντωνίου
Γραμματέας ΠΑΣΠ Παντείου Πανεπιστημίου
Από τους φοιτητές, με τους φοιτητές, για τους φοιτητές
Ως Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη, σεβόμενοι τη δημοκρατία και τον πολιτικό, φοιτητικό συνδικαλισμό από την ίδρυσή μας, τασσόμαστε υπέρ της ανασύστασης και ανασυγκρότησης της ΕΦΕΕ. Η ύπαρξη του κεντρικού αυτού πανελλαδικού οργάνου εκπροσώπησης των φοιτητών αποτελεί σταθερά της ΠΑΣΠ, σε αντίθεση με τις δυνάμεις της συντήρησης και του λαϊκισμού στα ΑΕΙ, που επαναφέρουν το συγκεκριμένο αίτημα «α λα καρτ», βάσει πολιτικών συμφερόντων. Θεωρούμε πως οι ενδεχόμενες αντεγκλήσεις μεταξύ των παρατάξεων ασφαλώς και μπορούν να καμφθούν στο πλαίσιο συνεννόησης και δημοκρατίας, που διαχρονικά ενέπνεε το κεντρικό όργανο της ΕΦΕΕ.
Η ανασύστασή της έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει, πέρα των άλλων, ως ένας μοχλός άσκησης πίεσης στην εκάστοτε κυβέρνηση, με στόχο τη διαμόρφωση μιας πραγματικά δημόσιας και δωρεάν Παιδείας κι ενός ανοιχτού, δημοκρατικού πανεπιστημίου. Γι’ αυτό, λοιπόν, η ανασυγκρότηση του οργάνου αποτελεί χωρίς αμφιβολία ζήτημα υψίστης σημασίας και πάγιο αίτημα της δημοκρατικής, σπουδαστικής παράταξης. Η ΠΑΣΠ θα είναι αρωγός στον διάλογο με εκπροσώπους των άλλων δυνάμεων έστω και τώρα για την εξεύρεση μιας λύσης, που θα οδηγήσει στην ανασυγκρότηση της ΕΦΕΕ, με μοναδικό σκοπό την αναβάθμιση της δημόσιας Παιδείας και του βίου του μη προνομιούχου φοιτητή. Πάγιο αίτημά μας είναι η ΕΦΕΕ να λειτουργεί από τους φοιτητές, με τους φοιτητές, για τους φοιτητές.
Εν όψει των επικείμενων φοιτητικών εκλογών της Τετάρτης, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα με την ψήφο τους να επιλέξουν τους ανθρώπους που θέλουν να τους εκπροσωπούν την επόμενη μέρα. Ηρθε η ώρα να μπει ένα τέλος στην αδράνεια των συλλόγων και να γίνει ξανά επίκεντρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ο φοιτητής.