Σχέδιο πέντε σημείων για τη Μέση Ανατολή κόμισε στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ ο Γιώργος Γεραπετρίτης, «ώστε η Ευρώπη να είναι παρούσα». Στις δηλώσεις που έκανε ο έλληνας υπουργός, προσερχόμενος στο συμβούλιο, ανέφερε τα τρία από αυτά: «Περιλαμβάνει», είπε, «πρώτον, την πολιτική λύση, η οποία θα έρθει μέσω του αυτοπεριορισμού και της αποκλιμάκωσης της έντασης. Δεύτερον, την προστασία όλων των αμάχων και την προστασία της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας. Τρίτον, την έντονη συμμετοχή της ΕΕ στις διεργασίες, που γίνονται τη στιγμή». Τα άλλα δύο δεν τα είπε, το ένα όμως μπορώ να το μαντέψω: Θα είναι ότι, εφεξής, στη Μέση Ανατολή, αγάπη μόνο! Ή, όπως λέγαμε όταν ήμασταν πιτσιρικάδες, αφήστε τα μίση και πιάστε το άλλο που ριμάρει, αλλά δεν επιτρέπεται να το γράψω εδώ.

Με όλο τον σεβασμό στον υπουργό, τον οποίο εκτιμώ βαθύτατα και συμπαθώ πολύ, αναρωτιέμαι πόσο σοβαρή μπορεί να είναι η πρόταση, όταν αναφέρεται σε «αυτοπεριορισμό». Πώς «αυτοπεριορίζονται» οι εμπόλεμοι – και μάλιστα χώρες όπως ο Ισραήλ και το Ιράν; Με νουθεσίες και στοργή; Μα, δεν πολεμάνε για πλάκα, ούτε για σπορ. Υποχρεώνονται να πολεμούν, εξαιτίας πολύ συγκεκριμένων λόγων, οι οποίοι γι’ αυτούς είναι απολύτως πραγματικοί. Σε αυτούς τους λόγους, λοιπόν, θα πρέπει να απευθύνεται η πολιτική της ΕΕ, όχι στην καλή διάθεση ή τη συνείδηση των εμπολέμων. Επιπλέον, θα πρέπει να απευθύνεται όχι με νουθεσίες και συμβουλές, αλλά με συγκεκριμένες πιέσεις (στρατιωτικές, πολιτικές, οικονομικές) προς τους εμπολέμους. «Μίλα ήρεμα, κράτα όμως και μια μαγκούρα», που έλεγε ο Τέντι Ρούσβελτ. Ποια είναι η μαγκούρα της ΕΕ; Ισως να βρίσκεται στο τέταρτο ή το πέμπτο σημείο της πρότασης του κ. Γεραπετρίτη. Θυμίζω, σχετικώς, την πρόσφατη συνάντηση των Ευρωπαίων με τον ιρανό υπουργό Εξωτερικών στη Γενεύη, στην οποία ο Ιρανός προσήλθε για να ακούσει, όπως είπε, όχι όμως για να διαπραγματευτεί, δηλαδή δεν συζήτησε τα όσα άκουσε. Και γιατί να τα συζητήσει; Μήπως δίνει καμιά σημασία στην Ευρώπη ο Τραμπ;

Γιατί, λοιπόν, προσπαθούν οι Ευρωπαίοι – από κοντά και εμείς – να βρουν μια θέση στην εικόνα; Επειδή, στις δημοκρατίες, όλοι οι πολίτες έχουν από μία ψήφο της ίδιας αξίας. Συνεπώς, για να μην αποσταθεροποιούνται οι κυβερνήσεις είναι απαραίτητο να δείχνουν ότι κάτι κάνουν, γι’ αυτά που ανησυχούν και φοβίζουν τους ψηφοφόρους, ακόμη και όταν δεν έχουν καμία δυνατότητα να παρέμβουν.

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Ενα από τα – υποτίθεται – σοβαρά επιχειρήματα εκείνων που κατηγορούν τις ΗΠΑ για τη συμμετοχή τους στον πόλεμο κατά του Ιράν, είναι ότι ο πόλεμος του Ισραήλ είναι προληπτικός και, βάσει του Διεθνούς Δικαίου, ο προληπτικός πόλεμος δεν δικαιολογείται νομικά. Πρέπει πρώτα να την αρπάξεις στο κεφάλι και, αν επιζήσεις, τότε νομιμοποιείσαι να κάνεις πόλεμο. Αν αυτό ισχύει (γιατί, ομολογουμένως, δεν γνωρίζω) τότε απλώς δείχνει την τεράστια απόσταση ανάμεσα στους νόμους και την πραγματική ζωή. Δείχνει ότι η προσπάθειά μας, όσο καλοπροαίρετη και αν είναι, για να τοποθετήσουμε τον πόλεμο σε ένα πλαίσιο ηθικής, αγνοεί τα δύο από τα τρία βασικά αίτια του πολέμου, κατά τον Θουκυδίδη, δηλαδή την τιμή και τον φόβο. Επειτα, είναι και το άλλο. Η αρχή του πολέμου αυτού δεν είναι η 12 Ιουνίου, όταν οι Ισραηλινοί εξαπέλυσαν τις αεροπορικές επιθέσεις. Η αρχή του είναι η 7η Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς, ενεργούμενο του Ιράν, επιτέθηκε στο Ισραήλ.

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΡΟΛΟΪ

Ανάμεσα στους άλλους στόχους στην Τεχεράνη, που χτύπησε χθες η αεροπορία του Ισραήλ, ήταν και το περιβόητο ψηφιακό ρολόι της Πλατείας Παλαιστίνης, που μετρά αντιστρόφως τον χρόνο μέχρι το τέλος του Ισραήλ. Ομως, ένα ημιεπίσημο πρακτορείο του Ιράν (όλα εκεί είναι ημιεπίσημα, όταν δεν είναι επίσημα, διότι ανεξάρτητο δεν είναι τίποτα) δημοσίευσε χθες φωτογραφία του ρολογιού, υποστηρίζοντας ότι παραμένει άθικτο παρά τον βομβαρδισμό. Δεν πειράζει καθόλου. Το χρειάζονται, άλλωστε, γιατί μπορεί να μετράει τις μέρες του καθεστώτος των μουλάδων και όχι του Ισραήλ. Στην περίπτωση αυτή, όμως, το ρολόι, που έδειχνε χθες ότι απέμειναν 5.569 ημέρες ζωής στο Ισραήλ, μάλλον πηγαίνει πολύ μπροστά, τουλάχιστον 5.000 μέρες και βάλε. Καλά θα κάνουν λοιπόν να το ρυθμίσουν σωστά. Αφού το έχουν που το έχουν, ας το αξιοποιήσουν για κάτι χρήσιμο. Να ξέρουν τουλάχιστον πότε να την κοπανήσουν, για να μη την πάθουν όπως οι προηγούμενοι…